"میَزد"، سفره شب یلدا

وسایل سفره یلدا

یکی از مهمترین، خوشمزه ترین و هیجان انگیزترین بخش های شب یلدا، سفره شب یلدا و تنقلات و خوردنی های لذیذ و جذاب آن است. 

همان طور که گفتیم، سفره شب یلدا، «میَزد» (Myazd) نام داشت و شامل میوه‌های تر و خشک، شیرینی و نیز آجیل یا به اصطلاح زرتشتیان، «لُرک» (Lork)- آجیل هفت مغز، بود که از لوازم این جشن و ولیمه آن به شمار می رفت و به افتخار و ویژگی «اورمزد» و «مهر» یا "خورشید" برپا می‌شد.  

این سفره جنبه‌ دینی داشته و مقدس بود و از ایزدِ خورشید، روشنایی و برکت می‌طلبیدند تا در زمستان به خوشی سر کنند و محتویات سفره تمثیلی از آن بود که بهار و تابستانی پربرکت داشته باشند. 

شمع 

با گذاشتن شمع در سفره شب یلدا، به این سفره رونق بخشیده و نور و روشنایی را به زندگی خود دعوت می کنید. این رسم باستانی ایرانیان است که همیشه در سفره های روزها و شب های خاص آنان چون سفره هفت سین و شب یلدا جای دارد. 

 

انار و هندوانه 

در میان میوه هایی که در سفره شب یلدا جای می دهیم، انار و هندوانه جایگاه ویژه ی خود را دارند. از قدیم رسم بوده است که برش های هندوانه را در سفره یلدا گذاشته و آن را به نشانه خیر و نیکی برای شروع زمستان می دانسته اند. ایرانیان باستان خوردن هندوانه در شب یلدا را به منزله گرم ماندن در فصل زمستان دانسته و این مورد را هرگز از سفره یلدای خود حذف نمی کردند. 

 

در سراسر ایران زمین، جایی را نمی یابید که خوردن هندوانه در شب چله جز آداب و شیوه آن نباشد. در جاهای گوناگون ایران، گونه های تنقلات و خوراکی ها به تبع مکان و شیوه زندگی مردم منطقه تغییر کرده، اما هندوانه میوه ای است که هیچ گاه از قلم نمی افتد. شمار زیادی هم بر این باورند که خوردن هندوانه در شب چله در سراسر چله بزرگ و کوچک یعنی زمستانی که در پیش دارند، سرما و بیماری را از آنها دور می کند. 

دانه های سرخ فام انار نیز جزء جدانشدنی سفره یلدا هستند و همیشه در میزهای شب یلدای خانواده های ایرانی یک ظرف انار دانه شده، می بینیم. البته اگر مایل به اجرای تزیینات خاصی در سفره یلدای خود باشید، می توانید به جای دانه کردن ساده انار، از مدل های مختلفی برای تکه تکه کردن گل های انار استفاده کنید. به طور مثال می توانید گل های انار را سر چوب های میوه زده و آن ها را به شکل یک گلدان سرخ، دربیاورید. 

البته به جز این ها سایر میوه های فصل از جمله نارنگی، پرتقال، خرمالو و ازگیل و یا هر نوع دیگری از میوه های پاییزی را نیز در این سفره می گذارند. 

در سفره یلدا بیشتر از میوه های سرخ رنگ استفاده می شود؛ چرا که رنگ سرخ نماد خورشید محسوب می شد. انار و هندوانه به دلیل داشتن دانه های بسیار نماد برکت وباروری می باشند و گذشتگان اعتقاد شان بر این بوده که با خوردن انار که یک میوه مقدس بحساب می آید، باروری و برکت، روشنایی وشادی را به خود انتقال می دهند.

در این مقاله از «مجله اینترنتی بیننده» سعی شده است تا شما را با سفره شب یلدا و مخلفاتش آشنا نماییم!

آجیل و خشکبار 

قرار دادن آجیل را نیز در سفره شب یلدا فراموش نکنید. آجیل یلدا می تواند بسته به سلیقه شما شامل پسته، بادام، فندق، کشمش، توت خشک، نخود چی، بادام زمینی، بادام هندی، تخمه کدو، تخمه جابانی و غیره باشد.  

همین طور میوه های خشک نیز برای قرار دادن در سفره شب یلدا عالی هستند و با اضافه کردن آن ها به این سفره، علاوه بر زیبایی آفرینی طعم هایی خوشمزه و مقوی نیز خواهید داشت. 

 

نقل و شیرینی 

نقل و شیرینی همیشه در سفره های میهمانی ایرانیان جای دارند و سفره شب یلدا نیز از این قاعده به دور نیست. انواع نقل های بیدمشک و غیره را می توان در سفره شب یلدا جای داده و از شیرینی های مختلف برای پر کردن این سفره استفاده کرد. اخیرا کیک ها را  به شکل انار یا هندوانه هم تزیین می نمایید.  

 

باسلوق و دسر 

یکی از لذت بخش ترین بخش ها در سفره شب یلدا، باسلوق و دسر نیز قرار دهید. باسلوق و طعم عطرآگین آن، کام ها را شیرین کرده و شیرینی شب یلدا را دو چندان خواهد کرد. همچنین می توانید انواع دسرها چون ژله، کارامل و غیره را به سادگی در منزل تهیه کرده و در ظرف های زیبا در سفره یلدا قرار دهید. با استفاده از قالب های سیلیکونی مخصوص ژله و کارامل، می توانید دسرهای رنگی خود را در طرح های جذابی خلق کنید.  

 

کتاب های حافظ و سعدی 

کتاب های ارزشمند حافظ و سعدی در سفره شب یلدا جایگاه ویژه ای داشته و آن ها را  کنار جلدی از قرآن کریم، در بالاترین بخش سفره قرار می دهیم. با شروع مراسم جشن شب یلدا، معمولا بزرگترین فرد خانواده حافظ گشایی کرده و غزلیاتی از آن را با صدای بلند برای سایرین می خواند. همین طور روایاتی از سعدی نیز در این شب خوانده شده و اعضای خانواده که دور تا دور میز شب یلدا یا سفره شب یلدا نشسته اند، به کلام شیخ گوش داده و از آن لذت می برند. 

 

از رسم‌های بی نظیر شب یلدا، «فال حافظ گرفتن» است. اگر رسم‌ها و آیین‌های دیگر یلدا را میراثی از فرهنگ چند هزار ساله بدانیم، متوجه می شویم که فال حافظ گرفتن در شب یلدا در سده‌های اخیر به رسم‌های شب یلدا افزوده شده است. شاهنامه خوانی و قصه گویی پدربزرگ و مادربزرگ دور کرسی برای کوچکترها نیز، از آیین‌های یلدا است که خاطرات شیرینی برای بزرگسالی آنها فراهم می‌آورد. 

 

• {{item.Name}}

  {{item.DateTimeLocalized}}
  {{item.Text}}